Uwagi Fundacji do aktualizacji „Programu polskiej energetyki jądrowej” (PPEJ)

Fundacja FORUM ATOMOWE wzięła udział w konsultacjach publicznych projektu aktualizacji „Programu polskiej energetyki jądrowej” (PPEJ), przedstawiając swoje stanowisko. Doceniamy postęp prac nad tym kluczowym dla Polski dokumentem i dziękujemy za możliwość podzielenia się naszymi rekomendacjami.

Wierzymy, że dialog i współpraca są fundamentem sukcesu tak złożonego, wieloletniego przedsięwzięcia. Naszym celem jest wsparcie budowy spójnego i realistycznego planu, który będzie solidną podstawą dla rozwoju energetyki jądrowej w Polsce. Poniżej przedstawiamy podsumowanie naszych najważniejszych propozycji:

• Uelastycznienie głównego celu Programu. Proponujemy, aby celem stało się osiągnięcie określonej mocy zainstalowanej (6-9 GWe) w sposób zdywersyfikowany, a nie tylko poprzez budowę dwóch konkretnych, wielkoskalowych elektrowni. Taka zmiana pozwoliłaby na adaptację do zmieniających się warunków i włączenie do Programu np. reaktorów modułowych (SMR), co dywersyfikuje ryzyka i czyni cel bardziej realistycznym do osiągnięcia.
• Opracowanie i wdrożenie spójnego modelu finansowego. Sugerujemy uzupełnienie Programu o zobowiązanie do pilnego stworzenia systemu wsparcia dla projektów jądrowych, np. opartego o kontrakty różnicowe. Zapewnienie „bankowalności” inwestycji jest kluczowe dla pozyskania taniego finansowania i obniżenia finalnego kosztu energii.
• Weryfikacja harmonogramu dla drugiej elektrowni. Zwracamy uwagę, że przyjęte ramy czasowe dla projektu EJ2 są bardzo ambitne, zwłaszcza w porównaniu z doświadczeniami z przygotowań do budowy pierwszej elektrowni. Postulujemy o urealnienie harmonogramu, aby zwiększyć jego wiarygodność i umożliwić rzetelne planowanie.
• Zapewnienie neutralności technologicznej. Rekomendujemy, aby Program dopuszczał wybór technologii dla kolejnych elektrowni spośród wszystkich sprawdzonych reaktorów lekkowodnych (LWR), obejmujących zarówno reaktory ciśnieniowe (PWR), jak i wrzące (BWR). Zwiększy to konkurencję i pozwoli wykorzystać kompetencje dla technologii BWR, które już powstają w Polsce.
• Wzmocnienie filaru rozwoju kadr. Proponujemy konkretne działania, które zapewnią Polsce dopływ specjalistów: stworzenie wieloletniego funduszu celowego dla uczelni na rozwój kierunków jądrowych, programy powrotu do kraju polskich ekspertów oraz budowę krajowego systemu kształcenia zawodowego dla techników i specjalistów.
• Rozszerzenie definicji „local content”. Postulujemy, aby udział polskiego przemysłu był mierzony nie tylko wartością kontraktów, ale także poprzez wskaźniki transferu technologii i know-how. Prawdziwą korzyścią dla gospodarki będzie bowiem zbudowanie trwałego, innowacyjnego ekosystemu.
• Rozbudowa strategii komunikacji społecznej. Sugerujemy formalne wpisanie do Programu roli, jaką w dialogu z obywatelami pełnią niezależne organizacje eksperckie i środowisko akademickie jako wiarygodne źródła informacji. Wskazujemy także na potrzebę stworzenia odrębnej strategii komunikacyjnej dla znacznie trudniejszego tematu, jakim jest budowa składowisk odpadów promieniotwórczych.

W naszym stanowisku zawarliśmy również szereg uwag porządkowych, dotyczących uaktualnienia danych, np. w zakresie lokalizacji pierwszej elektrowni czy wieku Krajowego Składowiska Odpadów Promieniotwórczych w Różanie.

Jesteśmy przekonani, że uwzględnienie powyższych rekomendacji przyczyni się do sukcesu polskiego programu jądrowego.

Zachęcamy do zapoznania się z pełną treścią naszego stanowiska.