Szkolna Radonowa Mapa Polski

Szkolna Radonowa Mapa Polski to projekt edukacyjny, zrealizowany w roku szkolnym 2020/2021, skierowany przede wszystkim do kół naukowych przedmiotów ścisłych (fizyka, chemia) szkół średnich. Celem projektu było zwiększenie świadomości występowania naturalnych źródeł promieniowania jonizującego, w szczególności wpływu radonu na zdrowie oraz zapoznanie uczniów, szczególnie zainteresowanych naukami ścisłymi, z zagadnieniami związanymi z szeroko pojętą dozymetrią promieniowania i ochroną radiologiczną. W projekcie wzięło udział 49 szkół.

Radon jest naturalnie występującym promieniotwórczym gazem szlachetnym, który powstaje w wyniku przemiany promieniotwórczej radu (produkt rozpadu znajdującego się w skorupie ziemskiej uranu). Radon występuje w powietrzu, glebie i w wodzie. Nie jest to pierwiastek trwały. Rozpada się emitując promieniowanie jonizujące, a konkretnie promieniowanie alfa, charakteryzujące się stosunkowo niewielką przenikliwością i zasięgiem oddziaływania. Największa część naszej „naturalnej dawki promieniowania” pochodzi właśnie od radonu i radioaktywnych produktów jego rozpadu, które wdychane są przez nas razem z powietrzem. Dlatego tak ważny i coraz bardziej popularny staje się monitoring radonu w pomieszczeniach codziennego użytku.

Projekt składał się z dwóch głównych części, opisanych w kolejnych zakładkach. Pierwsza, to oczywiście pomiar radonu w szkołach. Każda szkoła otrzymała po cztery detektory śladowe radonu, które rozkładała w budynku zgodnie z przygotowaną przez nas instrukcją. Druga część to benchmark porównawczy, specjalne zadanie, które polegało na analizie zdjęć zdjęć mikroskopowych płytek CR-39 detektorów radonu według dostarczonej instrukcji. Wyniki obydwu części prezentujemy na kolejnych zakładkach.

W czasie projektu zorganizowaliśmy  także trzy webinaria – pierwsze dedykowane tylko nauczycielom, którzy zgłosili się do udziału w projekcie, drugie uczniom – uczestnikom projektu – wyjaśniające problematykę tematu, a także zasady pomiaru radonu w pomieszczeniach oraz trzecie – wszystkim (uczniom i nauczycielom) – omawiające wyniki pomiarów zebrane z całej Polski.

Projekt został zrealizowany w partnerstwie z Ministerstwem Klimatu i Środowiska oraz we wsparciu merytorycznym firmy Radonova, która dostarczyła detektory do pomiaru i wykonała odczyt tych detektorów w specjalistycznym, akredytowanym laboratorium. Na tej podstawie utworzyliśmy Szkolną Radonową Mapę Polski, którą prezentujemy na stronie internetowej projektu.